ouderverstoting

Op deze pagina vind je de volgende informatie:
  • Wat is ouderverstoting?
  • Hoe herken je ouderverstoting?
  • Signalen van ouderverstoting bij een kind
  • Signalen van ouderverstoting bij een ouder
  • Links naar meer informatie over ouderverstoting
WAT IS OUDERVERSTOTING?

Ouderverstoting kan ontstaan bij kinderen van wie de ouders verwikkeld zijn geraakt in ernstige en langdurige scheidingsconflicten.

“Er is sprake van ouderverstoting als een kind ineens en zonder goede reden geen contact meer wil met een ouder waarmee het voor de scheiding een prima band had”

De conflicten tussen de ouders gaan meestal over gezag, zorg, omgang en/of financiën. In zo’n situatie is de kans groot dat een ouder – door de eigen scheidingsemoties – de belangen van het kind uit het oog verliest. Vaak is dat de ouder waar het kind na de scheiding woont of de meeste tijd verblijft. Deze ouder betrekt het kind in het conflict door zich consequent negatief en denigrerend over de ex-partner ofwel de andere ouder uit te laten en de omgang met die ouder te frustreren. Die ouder kan niets meer goed doen en vertegenwoordigt alles wat fout en slecht is, de andere ouder (de veroorzaker) vertegenwoordigt al het goede.

De lastercampagne en manipulaties doen hun werk, het kind neemt de negatieve uitlatingen en haatgevoelens over en wil – uit zelfbehoud – uiteindelijk niets meer met de andere ouder te maken hebben. Het kind ‘verstoot’ de ouder uit zijn of haar leven door te weigeren nog contact met die ouder te hebben. Voor de buitenwereld lijkt het kind die keuze zelf te maken, maar het doet dit slechts onder de enorme druk van het loyaliteitsconflict wat door de lastercampagne en indoctrinatie is ontstaan. Ouderverstoting veroorzaakt ernstige (psychische) schade bij kinderen, waar ze vaak de rest van hun leven last van houden.

Deskundigen, waaronder de Kinderombudsman, zijn het er over eens dat ouderverstoting (de term komt van het Engelse Parental Alienation ofwel PA) een ernstige vorm van kindermishandeling is.

“Ouderverstoting is emotionele kindermishandeling”

Ouders die dit meemaken, hebben in eerste instantie geen idee wat hen overkomt. Hun eigen kinderen keren zich tegen hen, gedragen zich steeds vijandiger en willen uiteindelijk niets meer met hen als ouder te maken hebben. Tegen de tijd dat ouders beseffen wat er werkelijk aan de hand is, dat het ouderverstoting heet en dat zij lang niet de enige zijn die dit overkomt, is het vaak al te laat.

De kinderen staan dan al volledig onder invloed van de manipulerende ouder. De verstoten ouder staat machteloos, verliest alle grip op de situatie en de eigen kinderen en is niet meer in staat het tij te keren. Vaak hebben deze ouders dan al nutteloze rechtszaken en uitzichtloze trajecten bij de kinderbescherming en jeugdzorg achter de rug. Het haalt allemaal niets uit. Deze ouders worden – door hun ex-partner – op een uiterst wrede wijze buitenspel gezet en uit het leven van hun eigen kinderen gewerkt.

“In 90% van de gevallen is het de vader die wordt verstoten, in 10% de moeder”

Veel begrip van de omgeving krijgt de verstoten ouder meestal niet. Als je dit niet zelf of van heel dichtbij hebt meegemaakt, kun je eigenlijk niet geloven dat dit in een land als Nederland – op grote schaal! – gebeurt. Maar ook bij de instanties en binnen het rechtssysteem krijgt deze ouder nauwelijks gehoor. Erger nog, deze ouder wordt door het systeem meestal gezien als de ‘slechte’ ouder. ‘Er moet wel wat met je aan de hand zijn als je eigen kinderen geen contact meer met je willen’, zo wordt door de omgeving, maar ook door veel professionals gedacht.

Nog te vaak herkennen professional die met gescheiden ouders en kinderen werken de signalen van ouderverstoting niet of onvoldoende. De manipulerende ouder weet ook de kinderbescherming, jeugdzorg, mediators, advocaten en rechters voor hun karretje te spannen. De verstoten ouder trekt aan het kortste eind en krijgt uiteindelijk zijn kinderen niet meer te zien, met dank aan de familierechter!

HOE HERKEN JE OUDERVERSTOTING?

Als een kind na een scheiding plotseling geen contact meer wil met een van de ouders zonder dat het kind daarvoor een zinnige reden kan geven, is dat geen normaal gedrag. Ook als de uitwonende ouder ineens niet meer welkom is bij belangrijke gebeurtenissen in het leven van het kind zoals sportwedstrijden, ouderavonden, diploma-uitreiking, muziekuitvoering, enzovoort is dat zeer onnatuurlijk. Kinderen zijn ongelooflijk loyaal aan hun ouders en willen, ook na een scheiding, niets liever dan onbevangen contact hebben met beide ouders.

“Kinderen kiezen er NOOIT ZELF voor om na een scheiding geen contact met een van de ouders te hebben”

Een oprecht liefhebbende ouder zal een kind na een scheiding nooit belemmeren om contact te hebben met de andere ouder. Die zal dat juist stimuleren omdat hij/zij weet hoe belangrijk beide ouders zijn voor het kind. Maar laat je niet misleiden door de charmante en voorkomende vader of moeder, die de liefhebbende ouder speelt! Naar de buitenwereld toe lijkt dit een geweldige ouder die het allerbeste voor heeft met zijn/haar kroost. Maar in werkelijkheid – buiten het zicht van de omgeving – voert deze ouder een verregaande lastercampagne tegen de ex-partner en wordt alles in het werk gesteld om de omgang tussen het kind en de andere ouder te frustreren en bij voorkeur te stoppen.

Wees uiterst alert als je dit gedrag herkent bij een ouder en kind, zeker in combinatie met onderstaande signalen. In dat geval is er iets goed mis tussen ouder(s) en kind en de kans is groot dat er sprake is van ouderverstoting!

Signalen van een kind die (kunnen) duiden op ouderverstoting:

• Het kind laat openlijk de haat of woede ten opzichte van een ouder zien, maar die gevoelens zijn niet gebaseerd op hun eigen ervaringen met die ouder.
• Het kind weigert contact met een ouder, maar kan daar geen zinnige reden voor geven.
• De redenen die het kind geeft over het niet willen zien van die ouder, gaan niet over de ouderrol maar over de relatie tussen de moeder en de vader.
• Het kind doet uitspraken die niet bij de leeftijd passen en gebruikt extreme bewoordingen richting de ouder waar het geen contact mee wil.
• Het kind gebruikt vreemde, onduidelijke en onzinnige argumenten waarom het de ouder zou haten.
• Het kind praat openlijk tegen iedereen over wat de ‘gehate’ ouder in hun ogen fout doet.
• Wat die ouder ook doet… het is altijd fout!
• Het kind praat uitsluitend (zeer) positief over de ene ouder en uitsluitend (zeer) negatief over de andere ouder.
• In een gesprek met het kind klinkt alles wat het zegt over de ‘gehate’ ouder geoefend en ‘voorgeprogrammeerd’.
• De mening van het kind over die ouder klinkt nagepraat en ‘te’ volwassen (het kind gebruikt woorden die niet bij de leeftijd passen of die het zelf niet begrijpen).
• De verhalen die het kind vertelt kloppen simpelweg niet, worden opgeblazen of zijn compleet verzonnen.
• Het kind heeft helemaal geen schuldgevoelens ten opzichte van de ‘gehate’ ouder en de uitspraken die het doet over die ouder.
• Het kind haat niet alleen de ouder, maar ook de vrienden, kennissen, familieleden, hobby’s en alles wat maar in verband kan worden gebracht met die ouder.
• Het kind lijkt een masker te dragen en beweegt zich (figuurlijk gesproken) niet vrij.
• Als aan het kind een vraag wordt gesteld over de ‘gehate’ ouder, dan antwoordt het kind niet spontaan maar kijkt eerst naar de andere ouder welk antwoord ‘gewenst’ is.

Signalen van een ouder die (kunnen) duiden op het veroorzaken van ouderverstoting:

• De ene ouder betrekt het kind bij de eigen volwassen problemen rondom de scheiding waarbij het kind allerlei (voor het kind) gruwelijke informatie krijgt waar het qua leeftijd nog niet aan toe is. Die ouder zet zichzelf daardoor neer als slachtoffer en de andere ouder als dader. Omdat het kind de informatie over de andere ouder niet vanuit het eigen perfectief kan zien, kiest het kind (uit liefde en medeleven) partij voor de manipulerende ouder…
• De ene ouder deelt het leed over de scheiding met het kind alsof het een gelijkwaardige ‘vriend of vriendin’ is.
• De ene ouder praat zeer negatief over de andere ouder in het bijzijn van het kind.
• De ene ouder overdrijft de tekortkomingen van de andere ouder.
• De ene ouder werkt niet of zeer moeizaam mee aan de (door de rechter vastgestelde) omgangsregeling met de andere ouder.
• De ene ouder geeft de uitwonende ouder geen informatie over de ontwikkelingen van het kind op school, medische aangelegenheden en andere zaken die van belang zijn en neemt belangrijke beslissingen zonder met de andere ouder te overleggen (ondanks dat de ouder dit wettelijk verplicht is). Daarmee wordt de andere ouder als nutteloos, waardeloos en ‘niemand om rekening mee te houden’ neergezet. Het kind neemt dat over.
• De ene ouder laat het kind niet met rust (of tot rust komen) als het kind bij de andere ouder is. Dit doet hij/zij door continu contact te zoeken via telefoon, Skype, e-mail, sms, Whatsapp, Facebook et cetera. Zo gaat de negatieve beïnvloeding ‘gewoon’ door, ook als het kind bij de andere ouder is.
• De ene ouder laat het kind (en anderen) geloven onmisbaar te zijn voor het kind. Dit staat de ontwikkeling naar zelfstandigheid in de weg.
• De ene ouder beschuldigt de andere ouder van mishandeling, bedreiging, incest en slechte behandeling van het kind, maar kan dit niet hard maken. Het kind ontwikkelt door deze verhalen wel een angst (voor de andere ouder) en gaat het als waarheid zien.
• De ene ouder heeft telkens excuses waarom het kind niet naar de andere ouder kan gaan en legt de ‘schuld’ neer bij het kind door te zeggen dat ‘het kind zelf zegt dat het niet naar die andere ouder toe wil’.
• De ene ouder onderwerpt het kind na een bezoek aan de andere ouder aan een kruisverhoor. Deze ouder wil vooral horen hoe ‘afschuwelijk’ het was bij de andere ouder; dit bevestigt de al aanwezige negatieve gedachtestroom. Het kind durft op den duur niet meer te zeggen dat het wel leuk en gezellig was bij de andere ouder.
• Broertjes en zusjes met ouderverstoting worden ingezet om de negatieve beïnvloeding te versterken.
• De ene ouder laat een jong kind zelf bepalen of en wanneer het naar de andere ouder wil, in plaats van de omgangsregeling na te leven. Op den duur durft het kind niet meer bij de ene ouder aan te geven dat het (eigenlijk heel graag) naar de andere ouder wil. Het kind wil onrust en ‘strijd’ met de ouder vermijden en spreekt het verlangen naar de andere ouder niet meer uit. Het kind is bang voor de afwijzing van de manipulerende ouder of wil niet voor een keuze (tussen de ouders) worden gesteld.

MEER INFORMATIE OVER OUDERVERSTOTING

Bronnen:

– Vader Kennis Centrum

– Shantih, hulp voor kind, ouders en partners