Blog over de ernstige gevolgen voor een vader die na de scheiding door zijn ex vals wordt beschuldigd. Over eerherstel, familie(on)recht, de positie van gescheiden vaders en ouderverstoting. Deze zaak kwam meerdere keren in de media en staat ook wel bekend als de 'Bredase zedenzaak'.
Scheidingen krijgen een dramatische wending als blijkt dat de ex-partner het contact met de kinderen frustreert. De vaders en moeders die dit treft, raken verstrikt in eindeloze hulpverleningstrajecten, terwijl de kinderen steeds verder van hen verwijderd raken.Achterflap verder lezen >>>
‘Dit boek wordt een eyeopener voor professionals, van jeugdzorg tot rechter en is verplichte kost voor alle ouders in een complexe scheiding.’ – Maria Genova, journalist en schrijver
Een scène: Volgens de vrouw heeft haar ex-man nooit een band opgebouwd met hun dochter. Hij was altijd weg en vond zijn vrienden belangrijker dan zijn kind. Het meisje (10), dat sinds de scheiding bij haar moeder woont, zegt dat ze haar vader niet wil zien. Dat heeft ze ook in een brief aan de rechter geschreven.
Eveneens beweert de vrouw dat haar ex-man zijn dochter meerdere keren heeft laten zitten terwijl ze bij hem zou zijn. Daarnaast zou hij zijn dochter lastigvallen met berichtjes via WhatsApp en e-mail. De man verklaart het tegenovergestelde: zijn ex-vrouw zou er juist alles aan doen om hun dochter bij hem weg te houden en vertelt haar negatieve en onware verhalen over haar vader. Ondanks dat er geen reden is waarom de man zijn dochter niet zou kunnen zien, beslist de rechter dat de omgangsregeling voorlopig wordt stopgezet.
Nog een scène: Marcel ziet zijn drie zoons al jaren niet. Zijn ex-vrouw slaagde erin om hem op basis van het ‘klemcriterium’ uit de ouderlijke macht te laten zetten. ‘Daarmee werd de deur wagenwijd open gezet om mij volledig van mijn kinderen te vervreemden,’ zegt Marcel. Het Hof – die de uitspraak bekrachtigde – liet hem expliciet weten dat ze dit niet deden omdat hij een slechte vader zou zijn. ‘Dat bent u pertinent niet,’ benadrukte een van de raadsheren. Waarom die beslissing dan toch werd genomen en zijn ex-vrouw vrij spel kreeg, blijft Marcel een raadsel.
Tijdelijk geen omgang is meestal definitief
De ouder die na een scheiding zijn of haar kinderen niet meer ziet omdat de ex-partner de afspraken niet nakomt, wordt – net als in de voorbeelden hierboven – door de rechter nogal eens gedwongen ‘een stapje terug te doen’. Ondanks dat de wetenschappelijke onderbouwing daarvoor ontbreekt, zijn professionals kennelijk in de veronderstelling dat deze ‘rust’ de betrokkenen goed zal doen.
Het tegendeel is waar. De praktijk laat zien dat het zogenaamd tijdelijk stopzetten van de omgang in situaties waar – vermoedelijk – sprake is van ouderverstoting, meestal definitief is. De beïnvloeding van het kind om de andere ouder af te wijzen gaat in de beslotenheid van het gezin van de controlerende ouder gewoon door.
De goede en de slechte ouder
Het vertekende beeld dat de andere ouder slecht is en niet van het kind houdt, krijgt daardoor de gelegenheid zich nog steviger te verankeren in het brein van het kind. De verkapte boodschap is dat deze ouder niet langer een belangrijke gezagsfiguur is of iemand met wie het kind een speciale band heeft. De emotionele afstand tot de ‘slechte’ ouder wordt groter en groter.
De controlerende ouder daarentegen weet zichzelf te presenteren als de meest liefdevolle, beschermende en betrokken ouder die een kind zich maar kan wensen. Het kind raakt ervan overtuigd dat het zonder deze ouder reddeloos verloren is en zal alles doen om het de ‘favoriete’ ouder naar de zin te maken. Het stelt de (emotionele) belangen van deze ouder voorop, waardoor het kind zelf onvoldoende toekomt aan de eigen ontwikkeling.
Dit zwart-witdenken of psychologische splitsing (in een al goede en een al slechte ouder) is een overlevingsstrategie van kinderen die te maken hebben met ouderverstotingsproblematiek. Het kind is zich daar niet van bewust en denkt dat het helemaal zelf tot de conclusie is gekomen dat zijn ene ouder perfect is en de andere niet. Het afwijzen van die ‘slechte’ ouder is in de ogen van het kind dan ook volstrekt gerechtvaardigd. Dat verklaart meteen het totale gebrek aan schuldgevoel wanneer vervreemde kinderen zich minachtend uitlaten over die ouder en niets positiefs over hem of haar kunnen vertellen.
Manipulatie tast kritisch denkvermogen aan
Verstoten ouders krijgen nogal eens te horen dat de kinderen vanzelf wel komen als ze oud genoeg zijn om te begrijpen wat er is gebeurd. Dat wordt gezegd in de veronderstelling dat kinderen naarmate ze ouder worden leren zelfstandig te denken en eigen keuzes te maken. Maar dat gaat niet op voor vervreemde kinderen. Hun vermogen om kritisch te denken is als gevolg van de manipulaties en emotionele mishandeling door de controlerende ouder, zo goed als uitgeschakeld.
Blijvende schade
Wanneer de verstoten ouder de omgang volledig wordt ontzegd en soms ook het gezag is ontnomen, bevestigen professionals de psychologische splitsing bij het kind. Het is verleidelijk om te denken dat het kind nu bevrijd is uit de schadelijke ‘strijd’ tussen de ex-partners en te hopen dat het later wel weer goed komt. Maar dat gebeurt meestal niet. Wat wel gebeurt is dat deze kinderen veroordeeld zijn om op te groeien in een giftige en destructieve omgeving. Zij zullen daar op korte en langere termijn ernstige (psychische) schade van ondervinden en deze problematiek als volwassene onbedoeld doorgeven aan de volgende generatie.
Verder lezen over ouderverstoting?
In mijn boek EMOTIONEEL GEVANGEN ga ik in op de oorzaak van ouderverstoting en waarom de signalen vaak niet worden herkend of verkeerd geïnterpreteerd. Het boek komt uit in oktober.Klik hier als je op de hoogte wilt blijven van de voortgang.
Een vechtscheiding en ouderverstoting worden vaak in een adem genoemd. Ten onrechte! Nog steeds denken hele volksstammen, inclusief professionals, dat een kind een ouder afwijst als gevolg van de ‘vechtscheiding’ van hun ouders. Het is de schuld van die twee onverantwoordelijke ex-partners die geen oog meer hebben voor het belang van hun kinderen en de strijd – vaak jarenlang – over hun hoofden uitvechten. Maar als er sprake is van ouderverstoting, dan zit het heel anders in elkaar.
Het aantal scheidingen dat ontspoort lijkt eerder toe- dan af te nemen. Onderzoek laat zien dat de invoering van het ouderschapsplan en het groeiende co-ouderschap tot meer en heftiger conflicten leidt. In veel van deze complexe scheidingen verliest een van de ouders het contact met de kinderen, omdat de ex-partner eenzijdig de zorg- of omgangsregeling niet nakomt. De hulpverlening bestempelt de situatie al gauw als ‘vechtscheiding’ zonder te onderzoeken wat er werkelijk speelt binnen dit gezin. Ze zeggen dan bijvoorbeeld:
“Deze ouders zijn verwikkeld in een vechtscheiding: ze demoniseren elkaar en de kinderen zijn daar de dupe van.”
Dat ‘vecht-frame’ doet onbewust iets met onze gedachten en interpretaties. Professionals focussen op wat ze aan het oppervlak denken te zien, waardoor de onderliggende machts- en geweldsdynamiek wordt gemist. Wat van de buitenkant lijkt op een strijd tussen ex-partners, zijn de verwoede pogingen van de verstoten ouder om manieren te vinden om zijn of haar kind te helpen en aandacht te krijgen voor de onveilige opvoedsituatie bij de andere ouder.
De ouder die na een scheiding categorisch de omgang dwarsboomt, is niet zomaar een wraakzuchtige ex. Meestal zit het dieper en is er sprake van een psychische problematiek. Deze ouder kan niet omgaan met de pijnlijke emoties die horen bij het beëindigen van een relatie. Om het gekwetste ego te compenseren en het grandioze zelfbeeld in stand te houden wordt alle schuld voor de relatiebreuk bij de ex-partner gelegd. Die kan plotseling niets meer goed doen, niet als mens en al helemaal niet als ouder. Heel geraffineerd wordt hij of zij uit het leven van de kinderen gewerkt, waarbij valse beschuldigingen niet worden geschuwd.
Zij had vreselijk veel spijt en had er alles voor over om het goed te maken. Hij wilde niet verder met een vrouw die vreemdging en zette een punt achter de relatie. De kinderen bleven bij hem wonen en zagen hun moeder bijna dagelijks. Maar zij wilde de kinderen en achter zijn rug vertelde ze aan vrienden en kennissen het ‘ware’ verhaal achter de scheiding. Ze zou in doodsangst zijn gevlucht uit een beklemmende relatie waarin hij haar kleineerde, domineerde en sloeg. De kinderen moest ze noodgedwongen bij hem achterlaten en ze vreesde voor hun leven.
Hieronder een bericht van een trouwe sitebezoekster over bewustwording van ouderverstoting en de oproep om niet weg te kijken van deze vorm van kindermishandeling en ex-partnergeweld. Ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden Ingeborg! Bedankt voor jouw niet aflatende inzet tegen ouderverstoting!
Beste Omstanders,
Vandaag 25 april is het Internationale Bewustwordingsdag Ouderverstoting.
Door de coronamaatregelen – waarbij mensen vaker dicht op elkaars lip zitten – neemt de kans op mishandeling toe. Ik heb zo het vermoeden dat velen van jullie met groot gemak de logica van deze campagne inzien.
Je moet misschien net iets verder kijken en net even wat langer
nadenken om tot de conclusie te komen dat – ook los van de
coronamaatregelen – ouderverstoting een extreme vorm van mishandeling
is.
Het kind wordt met zeer verhuld – maar daarom niet minder ernstig –
psychisch geweld bestookt. Het loyale kind kan zich nauwelijks verweren,
past zich aan en gaat zorg dragen voor de verstotende ouder. De eigen
stem is zelfs voor het kind zelf verdwenen of op zijn minst heel diep
begraven. Dat hoor en zie je aan alles, als je maar goed kijkt en
luistert.
Dus lieve omstanders … ouderverstoting is een gruwelijke vorm van
kindermishandeling én ex-partner geweld. Zolang je de verstotende ouder
steunt, ben je medeplichtig aan beide vormen van geweld. Dat wil toch
niemand?!
Het is de angst van veel vaders: na een scheiding je kind niet meer mogen zien. Documentairemaker Elena Lindemans volgt in Verstoten Vaders een jaar lang drie mannen die in deze nachtmerrie verstrikt zijn geraakt. Armand, Deepak en Gerard zijn geen activistische mannen in Batmanpakken, maar vaders die een stille en lange strijd voeren tegen beschuldigingen van hun ex-partners.
Deze documentaire over ouderverstoting werd op 23 maart jl. uitgezonden door BNNVARA op NPO2.
Het niet nakomen van omgangsafspraken na scheiding mag niet lonen, zeggen Kamerleden Vera Bergkamp (D66) en Michiel van Nispen (SP) in hun voorstellen om ouderverstotingsproblematiek aan te pakken. Bij omgangs-problemen moet eerder worden ingegrepen zodat een ouder de kinderen niet ongestraft kan weghouden bij de andere ouder. Die moet dikwijls machteloos toezien dat de ex-partner de kinderen van hem of haar vervreemdt. Hopelijk is dat binnenkort verleden tijd. Want, naar aanleiding van een motie van Kamerlid Lisa Westerveld (GL) is een expertteam aan de slag dat medio 2020 oplossingen zal presenteren om ouderverstoting beter te herkennen en effectief aan te pakken.
Ouders die na een scheiding de kinderen weghouden bij de ex-partner hebben vrij spel. Niemand grijpt in als zij eenzijdig de (gerechtelijke) afspraken over omgang niet nakomen en de kinderen bij zich houden. De verstoten ouder krijgt nergens gehoor. Ook niet bij de hulpverlening. Die bestempelt de situatie al gauw als ‘vechtscheiding’ zonder te onderzoeken wat er werkelijk speelt. Terwijl steeds weer oplaaiende omgangsproblemen meestal een signaal zijn dat er meer aan de hand is.
Het Openbaar Ministerie heeft een belangrijke taak in de maatschappij: het brengt verdachten van strafbare feiten voor de rechter. Maar als het Openbaar Ministerie zélf fouten maakt, kan dat grote gevolgen hebben, want mensen kunnen onschuldig vast komen te zitten. Kan het Openbaar Ministerie ongestraft de regels overtreden? Ingewijden maken zich zorgen en zien een lacune in het toezicht.
De officier van justitie loog bewust tegen de rechtbank om
Frans veroordeeld te krijgen. Ze stond pal achter de ex van Frans die – nadat
ze uit elkaar waren – aangifte tegen hem deed om de kinderen te krijgen. De
officier had geen enkel bewijs voor de beschuldigingen, maar geloofde de ex op
basis van haar onderbuikgevoel. André De Zutter deed samen met hoogleraar
rechtspsychologie Peter van Koppen en Robert Horselenberg onderzoek naar de
aangiften van de ex en toonde aan dat die ontegenzeggelijk vals waren.
Het Openbaar Ministerie houdt tot de dag van vandaag vol dat
de officier prima werk heeft geleverd. Zelfs minister Opstelten hield deze
liegende officier de hand boven het hoofd tijdens een debat in de Tweede Kamer in
2013 over de zaak van Frans.
Na een scheiding komt het regelmatig voor dat de ene ex-partner de andere vals beschuldigt van huiselijk geweld of seksueel misbruik. In veel gevallen maken de beschuldigingen deel uit van een haatcampagne tegen de andere ouder. Die wordt neergezet als onveilig en gevaarlijk, wat als reden wordt opgevoerd om de omgang met de kinderen onmiddellijk te stoppen. Of de beschuldiging echt is of niet en of er misschien sprake is van ouderverstoting kan alleen gedegen onderzoek uitwijzen dat gericht is op waarheidsvinding. Juist daar laten jeugdbeschermers, politie en Openbaar Ministerie vaak grote steken vallen waardoor de ouder in kwestie zijn of haar kinderen – ten onrechte – niet meer te zien krijgt.
De ex-partner van Frans beschuldigde hem van mishandeling en verkrachting gedurende hun relatie van ruim twintig jaar. Dat deed ze pas nadat Frans de relatie had beëindigd omdat zij vreemdging. De kinderen woonden bij hem en zagen hun moeder bijna dagelijks, maar dat was kennelijk niet naar haar zin. De ex doet meerdere aangiftes bij de politie waar ze vertelt dat ze jarenlang door Frans werd vernederd, geschopt, geslagen en misbruikt. Uit vrees voor haar leven zou ze uiteindelijk zijn gevlucht. De kinderen moest ze noodgedwongen achtergelaten bij hun gewelddadige vader.
Het Magische Oog
De zedenrechercheurs twijfelen geen moment over het waarheidsgehalte van de schrijnende verhalen van de ex. Ze zijn zo overtuigd van hun eigen kennis en ervaring dat ze, zonder verder onderzoek te doen, zeker weten dat de aangiftes echt zijn. Frans wordt gearresteerd en de kinderen worden door de politie aan hun moeder overgedragen. Vanaf die dag wonen ze bij haar en Frans krijgt ze niet meer te zien.
Verstoten
ouders komen al jaren van koude kermis thuis
Photo by Johnathan Basquez on Unsplash
Het is een organisatorische en
financiële puinhoop bij Juzt, schrijft de Volkskrant. Maar er zijn al langer
problemen. De afgelopen jaren kwam de jeugdzorgaanbieder geregeld negatief in
het nieuws, directiewisselingen waren aan de orde van de dag en de kwaliteit
van de geleverde zorg en hulp is niet op orde. Gescheiden vaders en moeders die
door de rechter naar Juzt worden doorverwezen voor contactherstel met hun kind,
komen van een koude kermis thuis. Juzt pretendeert gespecialiseerde hulp te
bieden aan ouders en kinderen in complexe scheidingssituaties. In de praktijk
wordt die belofte niet waargemaakt, maar daarvan kijken de bestuurders al jaren
weg.
‘Ik herken me niet in het beeld dat onze organisatie niet op orde was,’ zegt Esther Overweter recent tegen de Volkskrant. Overweter staat sinds eind 2018 alleen aan het hoofd van Juzt, vanaf december 2017 is ze lid van de raad van bestuur. Het lijkt erop dat Overweter de organisatie nog niet zo goed kent. Over de verlieslatende afdeling van zorg met verblijf zegt ze: ‘Het gaat om kinderen met trauma’s en gedragsproblemen. Om kinderen die niet thuis kunnen wonen, na een vechtscheiding bijvoorbeeld, omdat het daar niet veilig is.’
